اصلاح وصیت (قرآن)

---

اصلاح در برابر افساد، به معنای برطرف کردن فساد و تباهی و انجام دادن کار شایسته است.

۱ - اهمیت اصلاح وصیت

---

جواز تغییر و اصلاح وصیت‌های ناعادلانه و گناه آلود از جانب وصی سبب بهره مندی از آمرزش الهی و باعث برخوردار شدن از رحمت خداوند می‌شود همانطور که در قرآن می‌فرماید:
فمن خاف من موص جنفا او اثما فاصلح بینهم فلا اثم علیه... «ولی کسی که از انحراف (و تمایل بیجای) وصیت کننده‌ای (نسبت به ورثه‌اش) یا از گناه او (در وصیت به کار خلاف) بیم داشته باشد و میان شان را سازش دهد بر او گناهی نیست که خدا آمرزنده مهربان است».

۱.۱ - بررسی تفسیری آیه

(فمن بدله بعد ما سمعه، فانما اثمه على الذین یبدلونه)، ضمیر در کلمه (اثمه)، به تبدیل بر مى‌گردد و بقیه ضمائر به وصیت به معروف، و اگر بپرسى: کلمه (وصیت ) مؤنث است، چرا پس همه ضمائر که بدآن برگشته مذکر است ؟ در پاسخ مى‌گوئیم: کلمه نامبرده از آنجا که مصدر است، هر دو نوع ضمیر، جائز است بدآن برگردد.
باز خواهى پرسید: که جا داشت بفرماید: (فمن بدله بعد ما سمعه، فانما اثمه علیهم) و حاجت نبود دوباره نام تبدیل کنندگان را ببرد، در پاسخ می‌گوئیم: نکته این که ضمیر نیاورد و اسم ظاهر آن‌را آورد، خواست تا بعلت گناه یعنى تبدیل وصیت بمعروف اشاره کرده باشد تا بتواند آیه بعدى را بر آن تفریع نموده، بفرماید: (پس اگر کسى از موصى بترسد) الخ .
(فمن خاف من موص جنفا، او اثما، فاصلح بینهم، فلا اثم علیه) کلمه (جنف ) به معناى انحراف است و بعضى گفته‌اند به معناى انحراف دو قدم بطرف خارج است، بر عکس کلمه (حنف) که با حاى بى نقطه است و به معناى انحراف دو قدم بطرف داخل است.
و به هر حال، مراد، انحراف بسوى گناه است، به قرینه کلمه (اثم) و این آیه تفریع بر آیه قبلى است و معنایش (و خدا داناتر است ) این است که اگر کسى وصیت شخصى را تبدیل کند، تنها و تنها گناه این تبدیل بر کسانى است که وصیت به معروف را تبدیل مى‌کنند، نتیجه و فرعى که مترتب بر این معنا می‌شود این است که پس اگر کسى از وصیت موصى بترسد، به این معنا که وصیت به گناه کرده باشد و یا منحرف شده باشد، و او میان ورثه اصلاح کند و وصیت را طورى عمل کند که نه اثم از آن برخیزد و نه انحراف، گناهى نکرده، چون او اگر تبدیل کرده، وصیت به معروف را تبدیل نکرده، بلکه وصیت گناه را به وصیتى تبدیل کرده که گناهى یا انحرافى در آن نباشد.

۲ - پانویس

---